Ăркай

Аркай - тăварсăр шывра пурăнакан темиçе тĕслĕ пулăсен пĕрлехи ячĕ, лосось, Salmonidae йышне кĕрет.

Асамат кĕпер аркайĕ Oncorhynchus mykiss

Ӳкерчĕк:Golden Trout.jpg

Ылтăн ăркай, Oncorhynchus aguabonita

Юхан шыв ăркайĕ

Ăркай пахалăхĕсем

Ăркай кĕлеткин пĕрре вуннăмĕш пайĕ тĕлĕнче, айăкки айĕн йĕрринче, çурăм ишкĕч вертикалĕ умĕнче, 15 - 24 пулă хуппи, хыçалти тухмалли патĕнчи ишкĕчĕ тĕлĕнче 13 - 19. Кĕлетки айккисем енчен лапчăклă; сăмси-янаххи кĕске те касăлчăклă; ...

Ăркайăн тĕсĕ шыв тĕсĕнчен тата шыв тĕпĕнчен, аптĕнчен тата çул тапхăренчен (вăлча сапнă тапхăрта ăркай тĕксĕмленет) килет. Акшар шывĕнче çутăрах тата кĕмĕл тĕслĕ пулă тĕл пулать, юшкăнлă е торф тĕпĕллĕ юханшывсенчи хураланать. Мăнтăр ăркай пĕр пек тĕслĕ пулать , унăн çурăмĕ çинче тумха сайрарах. Пĕр шыв калăпăшĕнчен теприне куçнă чух (ирĕк шывран çын туса хунă пĕвесене е хирĕçелле те куçарсан) ăркай часах хăйĕн тĕсне улăштарать.

Аçисем амисенчен кĕлеткипе пĕчĕкрех, пуçĕсем пысăк тата шăл шучĕ чылайрах; ватă аçисен янаххин вĕçĕçӳлеллĕ пăрăннă. Ашĕ шурă та, сарăрах та, хĕрлĕрех те пулать. Ăркай 1 м. тăршшĕ, йывăрăшĕ 20 кг таран; ытларах вăл 20-30 см вăрăммăшлĕ, 1-1,2 кг таять. Сарăрах е хĕрлĕрех çăмартисем диаметăрĕнче 4 - 5 мм. Аркайăн вăлчипе эмбриологин тĕрлĕ тĕпчевĕсенче усă кураççĕ. Аталанса пынă çем вăл ахаль ӳснинчен уйрăлма пултарать: тĕрĕс мар аталанни (икĕ пуçлă та, ытти те), гермафродитисăм тата альбинисăм.

Тĕсĕсем

Ăркайăн çак тĕсĕсем пур:

• Salmo ăрачĕ
  • Адриатика ăркайĕ - Salmo obtusirostris
  • Юханшыв, кӳлĕ ăркайĕ е кумжа - Salmo trutta (темиçе кĕçĕн тĕс)
  • Лаптак пуçлă ăркай - Salmo platycephalus
  • Мрамăр ăркайĕ - Salmo trutta marmoratus
  • Амударья ăркайĕ - Salmo trutta oxianus
  • Охрид ăркайĕ - Salmo letnica
  • Севан ăркайĕ - Salmo ischchan

• Род Oncorhynchus
  • апачăсен ăркайĕ - Oncorhynchus apache
  • Бив ăркайĕ（en:Biwa trout） - Oncorhynchus masou rhodurus
  • Лосось кларка - Oncorhynchus clarki
  • Гил ăркайĕ - Oncorhynchus gilae
  • Ылтăн ăркай - Oncorhynchus aguabonita
  • Асамлă ăркай - Oncorhynchus mykiss
• Salvelinus (Голец) ăрачĕ
  • Salvelinus fontinalis timagamiensis
  • Америка палийĕ - Salvelinus fontinalis
  • Мăн пуçлă голец - Salvelinus confluentus
  • Мальма - Salvelinus malma
  • Озёрный голец-кристивомер - Salvelinus namaycush
  • Кĕмĕл голец (çухалнă тĕс) - Salvelinus fontinalis agassizi

Вуламалли

• Jourdeil, "La truite, son histoire, ses habitudes etc." (Дижон,1872);
• Barfurth, "Biologische Untersuchungen über die Bachforelle" ("Archiv fur mikroskopische Anatomie", 27 т., 1886);
• Kupfer, "Die Befruchtung des Forelleneies" ("Bayersche Fischerei-Zeit.", 1885);
• Blanc, "Étude sur la fecondation de l'œuf de la truite" ("Ber.Naturf. Gesellsch. Freiburg", 8 т., 1894);
• Голубев, "История развитияфорели" (в "Труд. Спб. Общ. Естествоиспытат.", т. 16, 1886, проток.). М. Р.-К.

Каçăсем

• Юханшыв ăркай-пеструшка
• Амударья ăркайĕ 2006 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.
• Ăркайран апат-çимĕç,ещё
• Ăркайа çитĕнтерни 2008 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче архивланӑ.