Танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорине математикăлла кăтартни

Пирĕн интуицилле туйăм-сисĕм уçлăх-вăхăт регулярлă тата татти-сыпписĕр иккенне — урăхла каласан, вăл «шăтăксемсĕр» пулнине — кăтартать. Математика енчен пăхсан, ку ак мĕне пĕлтерет. Уçлăх-вăхăтăн моделĕ тăватă $M_{4}$ хапаллă, яка тата дифференциленекен нумайсăнарлăх пулать. Çак 4 виçеллĕ уçлăх-вăхăтăн кашни пăнчин тавралăхĕ локаллĕн 4 виçеллĕ Евклидла уçлăх тĕлне тивĕçет. «Яка» тени çителĕклĕн дифференциленнине пĕлтерет. Çителĕклĕх мĕн тараннине халлĕхе тĕллемесĕр хăварма пулать.

Танлаштарулăхăн пĕтĕмĕшле теорийĕ

$G_{\mu \nu }+\Lambda g_{\mu \nu }={8\pi G \over c^{4}}T_{\mu \nu }\,$

Гравитаци Математикăлла кăтартни Космологи Никĕсри принципсем Танлаштарулăхăн ятарлă теорийĕ • Уçлăх-вăхăт • Эквивалентлăх принципĕ • Тĕнчелле йĕр • Псевдо-Риманла нумайсăнарлăх Пулăмсем ПРТ Кеплер тĕллевчĕкĕ • Гравитацие линзăлани • Гравитаци хумĕсем • Инерциаллă пуçлав тытăмĕсем сĕтĕрĕнни Геодезилле йĕрсен девиацийĕ Пулăмсен горизончĕ Гравитацилле сингулярлăх Хура хăвăл • Шурă хăвăл Космологилле сингулярлăх Гравитомагнетизм Танлăхсем Эйнштейн танлăхĕсем • Космологилле константтă • Линилетнĕ ПРТ • Пост-Ньютонла формализм Теорие аталантарни Параметрланă пост-Ньютонла формализм • Калуцы — Клейн евĕр теорисем • Квантла гравитаци • Альтернативăлла теорисем Тупсăмсем Тĕллĕхлĕ тупсăмсем: Шварцшильд • Райсснер — Нордстрём • Керр • Керр — Ньюмен • Гёдель • Казнер • Фридман — Леметр — Робертсон — Уокер Çывхартавлă тупсăмсем: Пост-Ньютонла формализм • Пăрăнусен ковариантлă теорийĕ • Хисепсен релятивизмĕ Журналсем General Relativity and Gravitation • Classical and Quantum Gravity • Гравитаци тата космологи • Living Reviews in Relativity Паллă ăсчахсем Эйнштейн • Минковски • Шварцшильд • Леметр • Эддингтон • Фридман • Фок • Керр • Чандрасекар • Пенроуз Хокинг тата урăххисем…

Çавăн пекех «Физика порталĕ»

Танлаштарулăхăн ятарлă теорийĕ çителĕклĕ тĕллĕхпе пурнăçланнине кура, çакнашкал нумайсăнарлăха Лоренц метрикипе, урăхла каласан, $\{-,+,+,+\}$ (е, ку эквивалентлă, $\{+,-,-,-\}$) сигнатурăллă тата юхăнман метрикăлла тензорпа тивĕçтерме пулать.

Вуламалли

• Einstein, A. (1961). Relativity: The Special and General Theory. New York: Crown. ISBN 0-517-02961-8.
• Misner, Charles; Thorne, Kip S. & Wheeler, John Archibald (1973). Gravitation. San Francisco: W. H. Freeman. ISBN 0-7167-0344-0.
• Landau, L. D. & Lifshitz, E. M. (1975). Classical Theory of Fields (Fourth Revised English Edition). Oxford: Pergamon. ISBN 0-08-018176-7.
• Petrov, A. N.; Kopeikin, S. M.; Tekin, B. & Lompay, R. (2017). Metric Theories of Gravity: perturbations and conservation laws. *Berlin: De Gruyter. doi:10.1515/9783110351781. ISBN 978-3-11-035173-6.