Геотермаллă çăлкуç
Геотерма́лă çăлкуç (ав.гр. γαῖα, γῆ — çĕр тата θερμός — «ăшă, вĕри») — +20 °C температурăна çити вĕри çĕрай шывĕсем çĕр сийне тухни.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Grand_Prismatic_Spring_and_Midway_Geyser_Basin_from_above.jpg/220px-Grand_Prismatic_Spring_and_Midway_Geyser_Basin_from_above.jpg)
Активлă вулканизм районĕнчи вĕри çăлкуçсенчи шыва магмăран тухакан интрузи ăшăтать. Çапах та пур термаллă çăлкуçсем çавнашкал облаçсенче вырнаçман пулсан та, шыв конвекциллĕ циркуляципе ăшăнать — çĕр айне сăрхăнса анакан шывсем километр тарăнăшне çитсен çĕр хуппин геотермаллăх градиенчĕ витĕмĕнче ту тăправĕн температури пысăкланать, пĕрремĕш 10 км кашни километра 30 °C яхăн ӳссе пырать[1].
Хуçалăхра ускурни
тӳрлетАвалтанпах вĕри çăлкуçсенче (рим, тбилиси термĕсем) чирсенчен сипленнĕ, медицинăри çак уйрăма бальнеологи теççĕ. Раççей территоринче паллă курортсем Белокуриха, Кульдур (кремний йӳçекĕпе пуян азотлă термăсем), Кавказри Минераллă Шывсем (кăмрăк-йӳçеклĕ шывсем), Мацеста курорчĕ (сероводород). Японири геотермаллă çăлкуçсенче онсэнсене вырнаçтарнă.
Çав. пекех
тӳрлетЛитература
тӳрлет- Дворов И. М. Глубинное тепло Земли / Отв. ред. доктор геолого-минералогических наук А. В. Щербаков. — М.: Наука, 1972. — (= Настоящее и будущее человечества). — 15000 экз.
- Мархинин Е. К., Стратула Д. С. Гидротермы Курильских островов / Отв. ред. В. М. Сугробов; АН СССР, ДВНЦ, Ин-т вулканологии. — М.: Наука, 1977.
- Пийп Б. И. Термальные ключи Камчатки. М.,Л.: Изд-во АН СССР, 1937. 269 с. (Тр. СОПС АН СССР. Сер. Камчатская: Вып. 2.)
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ Hot spring 2009 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 23-мӗшӗнче архивланӑ. — Encyclopædia Britannica
Каçăсем
тӳрлет- Тĕнчери термаллă çăлкуçсем
- Мархинин Е. К., Стратула Д. С. Гидротермы Курильских островов / Отв. ред. В. М. Сугробов; АН СССР, ДВНЦ, Ин-т вулканологии. — М.: Наука, 1977. — 212 с.
- Справочное руководство гидрогеолога / под редакцией В.М.Максимова. — Л.: Недра, 1979. — Т. 1.