Ацтексем (астексем[1]) (тăван ячĕ mēxihcah [meː'ʃiʔkaʔ]) — вăта Мексикăри индей халăхĕ. Йышĕ 1,5 млн çынран ытла. Ацтексен тĕнчи (XIV—XVI ĕмĕрсем) халаплăхпа тата культурипе пуян шутланать. Ацтек империн тĕп хули Теночтитлан пулнă, вăл Тескоко (Тешкоко) (исп. Texcoco) çинче вырнаçнă, халĕ унăн вырăнĕнче Мехико ларать.

Чулран тунă Хĕвел

Терминологи тӳрлет

Кун-çулĕ тӳрлет

Ацтексен йăхĕ Мехико айлăмне çурçĕртен килнĕ — халĕ унта АПШ çĕрĕсем. Çав вăхăтрах айлăмри пĕтĕм территоринче вырăнти йăхсем пурăннă, вĕсем пĕри те килнисене кунта кĕртесшĕн пулман.

Пуçтарăнса канашланă хыççăн, вырăнти йăхсен çулпуçĕсем килнисене Тескоко кӳлĕ çинчи çы н пурăнман утрава пама сăмах татнă.

Утрав çинче çĕлен нумай пулнă – унта пурăнма йывăр килнĕ.

Утрава çитсе çĕленсене курсан, ацтексем савăнса кайнă, мĕншĕн тесен вĕсем çĕленпе апатланнă. Ăмăрткайăк хăйĕн чĕрнисемпе çĕлене аркатнине курсан ацтексен кăмăлĕ çĕкленнĕ.

1325 çулта утрав çинче ацтексен тĕп хули — Теночтитлан — çĕкленет.

Халапсемпе йăласем тӳрлет


Импери тӳрлет

 
Ацтексен империйĕ
 
Ацтексен айĕнчи çĕрĕсем эволюцийĕ

Вуламалли тӳрлет

Ацтек çăлкуçĕсем тӳрлет

Испан çăлкуçĕсем тӳрлет

Литература тӳрлет

Райдер Хаггард-Дочь Монтесумы

Çавăн пекех пăхăр тӳрлет

Асăрхавсем тӳрлет

  1. ^ Астексем // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.

Каçăсем тӳрлет

Шаблон:Ацтексем Шаблон:Мексика халăхĕсем Шаблон:Месоамерикăри Колумбченхи культурăсем